Tüpraş Genel Müdürü İbrahim Yelmenoğlu: “Faaliyet gösterdiğimiz enerji sektöründe eşitlikçi ve kapsayıcı bir iş ortamı oluşturmak hedefiyle hareket ediyoruz”.

_{İbrahim Yelmenoğlu, Tüpraş Genel Müdürü. Fotoğraf: Tüpraş}

 

---

Türkiye’nin en büyük sanayi şirketi Tüpraş, kapsayıcı iş yeri uygulamalarıyla ve HeForShe - Fenerbahçe Spor Kulübü küresel iş birliği çerçevesindeki farkındalık çalışmalarıyla toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanmasına ve kadınların güçlenmesine yönelik öncü faaliyetlerini sürdürüyor. Tüpraş Genel Müdürü İbrahim Yelmenoğlu, bu alanda özel sektörün rolünü ve Tüpraş’ın çalışmalarını aktardı.

 

 

Özel sektör, kadınların güçlenmesi ve toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması için nasıl bir yol haritası izlemelidir? Tüpraş bu konuda ne yapıyor?

Ülkemizin sürdürülebilir kalkınmasında, ekonomik ve sosyokültürel gelişiminde; kadınların ve erkeklerin, iş hayatında ve toplumun her alanında eşit katılımlarının son derece önemli olduğuna inanıyoruz. Şirketlerin eşitlik ve kapsayıcılık prensibiyle hareket etmesi ve kadınların sosyal hayatta da güçlenmesi için toplumda farkındalık yaratacak projelerin ön plana çıkarılması gerekiyor.

Tüpraş olarak, parçası olduğumuz Koç Holding’in toplumsal cinsiyet eşitliği alanında rehber niteliği taşıyan öncü çalışmaları doğrultusunda toplumsal cinsiyet eşitliğini destekliyoruz. Eşit fırsatlarla çeşitliliği barındıran kapsayıcı bir işyeri yaratmak, sürdürülebilirlik gündemimizin önemli bir hedefi. İş yerinde her türlü ayrımcılığın engellenmesi, tüm kademelerde kadın çalışan istihdamının ve kadınlara yönelik gelişim olanaklarının artırılması gibi uygulamalarla kadın çalışan sayısını yükseltmeyi hedefliyoruz.

Toplumda farkındalık yaratacak ve dönüşüm başlatacak projeler yürütüyoruz. Bu yaklaşımla Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’nın 5’incisi olan “Toplumsal Cinsiyet Eşitliği”ne de katkı sağlamayı amaçlıyoruz. 2017 yılından beri toplumsal cinsiyet eşitliğine duyarlı iş yerlerinin oluşturulması için farkındalık artırma, strateji ve iş birliklerini geliştirme amacıyla oluşturulan WEPs’in (Birleşmiş Milletler Kadının Güçlenmesi Prensipleri) imzacı kuruluşları arasında yer alıyoruz.

Faaliyet gösterdiğimiz rafinaj sektörü, ağırlıklı olarak erkek egemen görülen bir alan. Dünyada toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin en yüksek olduğu sektörlerden biri ve dünya genelinde enerji sektöründe çalışan kadınların oranı yüzde 22 seviyesinde.

Tüpraş olarak kadın istihdamını ve her kademedeki kadın lider sayısını artırmak için gereken tüm adımları atıyoruz.

• 2008’de işe alınanların yüzde 30’u kadın iken, 2020 yılında işe alımlarımızın neredeyse yarısı kadınlardan oluşuyor.
• 2008’den bugüne, kadın çalışan sayımızı yüzde 78 oranında artırdık.
• Bugün itibariyle toplam çalışan sayımızın yüzde 10’u kadın. Ofislerimizde bu oran yüzde 30’u bulmuş durumda.
• Ar-Ge bölümümüzün ise yüzde 67’si kadınlardan oluşuyor.

 

 

 

 

 

 

_{Fotoğraf:Tüpraş}

 

COVID-19 salgını kadın istihdamı üzerinde orantısız bir etki yarattı. Tüpraş bu konuda ne gibi tedbirler alıyor?

İçinde bulunduğumuz pandemi döneminin beraberinde getirdiği tüm zorluklara rağmen, sürdürülebilir büyüme ve kalkınma için toplumun tüm kesimlerinin üzerine önemli görevler düştüğünün bilincindeyiz. Özel sektör bu noktada, kadınların yaşamın her alanında daha aktif rol üstlenmesini sağlayan iş modelleri ve sosyal sorumluluk projelerini odağına alarak, desteklemeye devam etmelidir.

Tüpraş olarak pandemi sürecinde “en değerli varlığımız” olarak gördüğümüz çalışanlarımızın sağlığını ve iş yeri güvenliğini sağlamak, önceliğimiz oldu. Bu çerçevede, üretimimizi en verimli, en sağlıklı şekilde kesintisiz kılacak tüm önlemleri hızlıca hayata geçirdik.

Dünya Sağlık Örgütü başta olmak üzere, bilim insanlarının, Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığının önerileri, kriz masamız ve Koç Holding Kriz Merkezi’nin yönlendirmeleri doğrultusunda hareket ediyor, aldığımız aksiyonları ve iş süreçlerimizi güncellemeye devam ediyoruz.

Salgının başladığı ilk günden itibaren 14 yaş altı çocuğu olan tüm kadın ve erkek çalışanlar evden çalışıyor. Çalışanlarımızın bu dönemdeki ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla anketler düzenledik ve beklentilerine yönelik aksiyonları aldık. Çalışanlarımızın sağlık durumlarını sağlık takibi mobil uygulaması ile gözlemledik ve evden çalışmalarına destek olduk. COVID-19 salgını sırasında çalışanların kaygı ve stresini azaltarak iyilik hallerini desteklemek için “öz farkındalık seminer serisi” düzenledik. Çocuğu olan tüm çalışanlarımıza destek vermek amacıyla AÇEV (Anne Çocuk Eğitim Vakfı) ile “Korona Günlerinde Ebeveyn Olmak” başlıklı bir çevrim içi seminer gerçekleştirdik. Seminer ile COVID-19 ve kapanmalar sırasında çocukların artan ihtiyaçları ve artan ev işleriyle nasıl başa çıkılacağı konusunda çalışanlarımıza yardımcı olmayı amaçladık. Tüpraş olarak salgın sırasında kadınların hızla artan ev işleri ve çocuk bakım yüküne yönelik olarak hazırlanan ve ev ve bakım işlerinde eşit sorumluluk paylaşımına çağrı yapan #EvdeHeForShe farkındalık kampanyasına destek verdik. Kapanma dönemlerinde artan ev işleri ve kadınlar üzerindeki baskıya dikkat çekmek amacıyla erkek çalışanlar ile birlikte, ev işlerinin kadınlarla eşit paylaşılmasını teşvik eden Babalar Günü mesajları hazırladık. Fenerbahçe Spor Kulübü ve HeForShe Hareketi iş birliğinin destekçisi olarak COVID-19 salgını sırasında da kadınlara ve kız çocuklarına yönelik her türlü şiddetin ortadan kaldırılmasına yönelik 16 Günlük Küresel Aktivizm kampanyasına destek verdik. Nitekim bu kampanya salgın sırasında daha da önem kazandı çünkü içinde bulunduğumuz pandemi döneminde aileler evde daha fazla birlikte vakit geçiriyor, sosyal ve ekonomik güvensizlikler sebebiyle hâlihazırda küresel bir sorun olan kadınlara yönelik şiddet artıyor.

Kadın çalışanlara kulak verdik ve onları dinlemeye devam ediyoruz. Beklentilerini daha iyi anlamak ve iş deneyimlerini iyileştirmek için “Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Atölyeleri” düzenledik. Kadın çalışanların deneyimlerini iyileştirmek, her seviyede temsiliyetlerini artırmak ve gelişimlerine imkân sağlamak için çalışmalarımızı sürdürüyoruz.

Tüpraş’ın yürüttüğü Kadın Saha Operatörleri ve Teknisyenleri Projesi’nden bahsedebilir misiniz?

Kadın istihdamı oranının yapısal olarak düşük olduğu rafinaj sektöründe Tüpraş, bu oranın yükselmesi yönünde çaba gösteriyor. İki yıl önce, ilk kez Batman’da olmak üzere, İzmit, Kırıkkale ve İzmir rafineri sahalarımızda vardiyalı kadın operatör ve teknisyenler aramıza katıldılar. Vardiyadaki saha operatörlerimizin ve teknisyenlerimizin Türkiye’de bu alanda örnek olacağına inanıyoruz. Bugüne kadar rafinerilerimizde kadın mühendisler hep vardı ancak sahada vardiyalı kadın çalışanlarının da işe başlaması, hem sektörümüz hem de şirketimiz adına öncü ve örnek bir uygulama oldu. Erkek egemen bir iş kolu için bu cesur adımı atmaktan büyük mutluluk ve gurur duyuyoruz ve vardiyada kadın sayısını artırmayı hedefliyoruz. Toplumsal cinsiyet eşitliğinin yakın takipçisi ve destekçisi olarak şirketimizde başlattığımız kültürel dönüşümü devam ettiriyoruz.

 

 

_{Fotoğraf:Tüpraş}

 

Tüpraş Genel Müdürü olarak toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamada özel sektörün karşılaştığı başlıca zorluklar hakkında ne düşünüyorsunuz?

Cinsiyet ayrımcılığının yaşanmasında toplumsal algıların önemli bir payı bulunduğunu düşünüyorum. Kadınların sosyal hayatta ve ev işlerine odaklı konumlandırılması ve erkeklerin ise ev dışı işlerde aktif olması gerektiği gibi birtakım toplumsal roller söz konusu. Bu gelenekçi roller kadınları iş hayatında dezavantajlı hale getirirken, erkekleri ise avantajlı konumda gösteriyor. Özel sektörün belirli iş kollarında alışılagelmiş erkek egemen kültürün ve iş modellerinin değiştirilmesi, gerekli altyapı sağlanmadan gerçekleştirilebilmesi mümkün olamıyor ne yazık ki.

Değişim kültürünü tüm departmanlara yaymak, çalışanları dönüşüm sürecine adapte etmek, kadınların ve erkeklerin her iş kolunda her alanda omuz omuza çalışabileceğine ikna etmek, bu konuda hem motivasyonu sağlamak hem de fırsat eşitliğini her fırsatta vurgulamak birdenbire ortaya çıkarak uygulanabilecek konular değil. Özel sektörün bu bakış açılarına sahip olması gerekiyor.

Modern bir toplum yaratma yolunda, fırsat eşitliğine katkı sağlayan bir şirket vizyonunun orta ve uzun vadede şirketler ve ülkemiz adına katkıları büyük olacaktır. Pek çok sektör yaratılacak değerin farkına vararak bu konuda önemli adımlar atıyor. Pek çoğu da alışılmış düzenlerini ve sistemlerini yeniden yapılandırmakta zorluk çekebiliyor. Bu nedenle kadın istihdamı ve fırsat eşitliği yaratma yönünde adım atmak isteyen şirketlere destek verilmesi etkili olacaktır. Özel sektörün ivedilikle fırsat eşitliğini başlatacak değişim ve dönüşüm kültürünü planlaması ve sistematik bir şekilde ortaya çıkacak sonuçları takip etmesi gerektiğine inanıyorum.

“Eşitlik İçin Enerjimiz Bitmez” projesi ve HeForShe Hareketi ve Fenerbahçe Spor Kulübü ortaklığına katkılarınız konusunda neler söylemek istersiniz?

Dünya çapında 25 milyonu aşkın taraftarı ve 9 farklı spor branşı ile büyük bir sivil toplum gücüne sahip olan Fenerbahçe Spor Kulübü, bu iş birliği ile toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda kitleleri harekete geçirmeyi hedefliyor. Bu anlaşma ile bir spor kulübü ilk kez HeForShe ile uzun soluklu bir iş birliği yaparak, sporda toplumsal cinsiyet eşitliğini gerçekleştirme yolunda harekete geçti. Fenerbahçe’nin toplumsal cinsiyet eşitliği mesajları, evebeyn dostu stat uygulamaları ve kadın ve kız çocuklarına yönelik her türlü ayrımcılığa sıfır tolerans yaklaşımı, bu alanda ulusal ve uluslararası spor kulüplerine öncülük yapmayı sürdürüyor.

Biz Türkiye’nin en büyük sanayi şirketi Tüpraş olarak, toplumun değişim ve dönüşümüne öncülük yapmak gibi bir sorumluluğu her daim taşımaya devam ediyoruz. Eğitimden sağlığa, kültür sanattan spora kadar ülkemizin toplumsal gelişimine katkıda bulunmak amacıyla pek çok projeyi hayata geçiriyoruz. Futbol gibi geniş kitlelere hitap eden bir spor dalı alanında da destek verdiğimiz bu kıymetli projenin, milyonlarca Fenerbahçe taraftarıyla birlikte daha geniş bir alanda eşitlik adına önemli bir farkındalık oluşturduğuna inanıyoruz.  Toplumsal cinsiyet eşitliğini toplumun gündemine getirme amacıyla çıktığımız bu yolda da ‘Eşitlik İçin Enerjimiz Bitmez’ diyor ve Fenerbahçe Spor Kulübü ile  HeForShe hareketine desteklerimizi sürdürüyoruz.